لائوس
لائو عوام جي جمھوريا لائوس | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
 | |||||
| گادي جو هنڌ | وينشيئن 17°58′N 102°36′E / 17.967°N 102.600°E | ||||
| سڀ کان وڏو شهر | وينشيئن | ||||
| دفتري ٻوليون | لائو | ||||
| تسلیم ٿيل ٻوليون | فرينچ [1] | ||||
| مروج ٻوليون | |||||
| نسلي گروھ (2005[2]) | |||||
| مذهب | بدھ مت %64.7 تائی مقامی مذھب %31.4 عيسائيت %1.7 اسلام %0.8 بیا %1.3 | ||||
| مقامي آبادي | لائو لائوشیئن | ||||
| حڪومت | وحداني، مارڪسي، ھڪ پارٽي واري، سوشلسٽ رياست | ||||
• پارٽي جنرل سيڪرٽري ء صدر |
بونھانگ ووراچيٿ | ||||
• نائب صدر |
ڦانکام ويڦاوانھ | ||||
• وزیر اعظم |
ٿونگلون سيسوليٿ | ||||
• قومی اسیمبلي جو صدر |
پني ياٿوتو | ||||
| مقننه | قومی اسیمبلي | ||||
| بنیاد | |||||
• لان زانگ جی بادشاھت |
1354ع سان 1707ع تائین | ||||
• لان زانگ جو زوال، لوانگ ڦرابانگ جی بادشاھت، وینشیئن جی بادشاھت، چمپاساک جی بادشاھت ء ڦوان جی ریاست |
1707ع سان 1778ع تائین | ||||
• ٿونبری ء سیام جی باجگذار |
1778ع سان 1893ع تائین | ||||
• جانشینی جی جنگ |
1826ع سان 1828ع تائین | ||||
• فرینچ انڊو چائنا |
1893ع سان 1949ع تائین | ||||
• آزادی جو اعلان |
19 جولاء، 1949ع | ||||
• فرانس کان آزادی |
22 آکتوبر، 1953ع | ||||
• لائوشیئن گھرو ویرھہ |
9 نویمبر، 1953ع کان 2 دیسیمبر، 1975ع تائین | ||||
• لائو شاھی جو خاتمو |
2 دسیمبر، 1975ع | ||||
• موجود آئین |
14 آگسٽ، 1991ع | ||||
• آسیان اعلامیو |
23 جولاء، 1997ع | ||||
| پکيڙ | |||||
• جملي |
237٬955 km2 (91٬875 sq mi) (82nd) | ||||
• پاڻي (%) |
2 | ||||
| آبادي | |||||
• اندازو |
6,758,353[3] (103ھون) | ||||
• 2015ع مردم شماري |
70,96,376 6,492,228[4] | ||||
• گھاٽائي |
26.7 /km2 (69.2 /sq mi) (177ھون) | ||||
| جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) | 2018ع لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل |
53.752 بلین آمريڪي ڈالر[5] | ||||
• في سيڪڙو |
7,932 آمريڪي ڈالر[5] | ||||
| جِي. ڊي. پي (رڳو نالي ۾ ) | 2018ع لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل |
18.337 بلین آمريڪی ڈالر[5] | ||||
لائوس (Laos)، سرڪاري طور تي لاؤ پيپلز ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ، ڏکڻ اوڀر ايشيا ۾ ھڪ زمين سان گھيريل سوشلسٽ رياست آھي جيڪا ڏکڻ اوڀر ايشيا ۾ انڊو چائنا اپٻيٽ جي وچ ۾ واقع آهي. لاوس اتر۔اولهه ۾ ميانمار ۽ چين، اوڀر ۾ ويٽنام، ڏکڻ۔اوڀر ۾ ڪمبوڊيا ۽ اولهه ۽ ڏکڻ۔اولهه ۾ ٿائلينڊ جي سرحدن تي مشتمل آهي. ان جي گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر وينشيئن (Vientiane) آهي.
موجوده ڏينهن لاوس پنهنجي تاريخي ۽ ثقافتي سڃاڻپ لان زانگ ڏانهن ڇڪي ٿو، جيڪا 13ھین کان 18ھین صدي تائين، ڏکڻ اوڀر ايشيا جي وڏي بادشاهن مان موجود هئي. ڏکڻ اوڀر ايشيا ۾ ان جي مرڪزي جاگرافيائي مقام جي ڪري، بادشاهي اوورلينڊ واپار جو مرڪز بڻجي ويو ۽ اقتصادي ۽ ثقافتي طور تي مالدار بڻجي ويو. اندروني تڪرار جي عرصي کان پوء، لان زانگ ٽن جدا جدا سلطنتن ۾ ورهايو: لوانگ فرابنگ، وينشين ۽ چمپاسڪ. سال 1893ع ۾، ٽي سلطنتون هڪ فرانسيسي محافظت هيٺ آيون ۽ متحد ٿي ويو، جنهن کي هاڻي لاوس طور سڃاتو وڃي ٿو.
لاؤس ٻي عالمي جنگ دوران جاپان جي قبضي ۾ هو ۽ 1945ع ۾ جاپاني ڪٺ پتلي رياست جي حيثيت ۾ مختصر طور تي آزادي حاصل ڪئي پر فرانس طرفان ٻيهر نوآبادي ۾ رکيو ويو جيستائين ان کي 1949ع ۾ خودمختياري ملي. هن 1953ع ۾ لاؤس جي بادشاهت جي حيثيت سان آزادي حاصل ڪئي، جنهن ۾ آئيني بادشاهت سيساوانگ وانگ هيٺ آئي. 1959ع ۾ گهرو ويڙهه شروع ٿي، جنهن ۾ اتر ويٽنام ۽ سوويت يونين جي مدد سان ڪميونسٽ پاٿٽ لاو، آمريڪا جي حمايت واری رائل لاؤ هٿياربند فوجن خلاف وڙهندي ڏٺو. 1975ع ۾ ويٽنام جي جنگ ختم ٿيڻ کان پوءِ، لاؤ پيپلز ريووليوشنري پارٽي اقتدار ۾ آئي، گهرو ويڙهه ۽ بادشاهت جو خاتمو ڪيو. ان کان پوءِ لاوس سال 1991ع ۾ سوويت يونين جي خاتمي تائين، سوويت يونين جي فوجي ۽ معاشي امداد تي منحصر هو.
لاوس ايشيا۔پئسفڪ واپاري معاهدي، آسيان، اوڀر ايشيا سمٽ، ۽ لا فرانڪوفوني جو ميمبر آهي. لاوس سال 1997ع ۾ ورلڊ ٽريڊ آرگنائيزيشن جي رڪنيت لاء درخواست ڪئي؛ 2 فيبروري، 2013ع تي، ان کي مڪمل رڪنيت ڏني وئي. اها هڪ پارٽي سوشلسٽ جمهوريه آهي، جيڪا مارڪسزم۔ليننزم جي اصولن تي لاؤ پيپلز ريووليوشنري پارٽي جي حڪومت ڪندي آهي. جنهن تحت غير سرڪاري تنظيمون ملڪ جي انساني حقن جي رڪارڊ کي معمولي طور تي خراب قرار ڏينديون آھن، بار بار بدسلوڪي جهڙوڪ تشدد، شهري آزادين تي پابندين ۽ اقليتن تي ظلم جو حوالو ڏينديون آھن. سياسي ۽ ثقافتي طور تي غالب لاؤ، اڪثر ڪري هيٺاهين علایقن رھندر، آبادي جو 53.2 سيڪڙو آهن. مون۔کيمر گروپ، همونگ ۽ ٻيا مقامي جبل وارا قبيلا جبلن ۾ رهن ٿا.
لاوس جي ترقيءَ لاءِ حڪمت عمليون دريائن مان بجلي پيدا ڪرڻ ۽ ان جي پاڙيسري ملڪن يعني ٿائيلينڊ، چين ۽ ويٽنام کي بجلي وڪڻڻ تي ٻڌل آهي، ان سان گڏ هڪ ”زمين سان جڙيل“ قوم بڻجڻ جو ان جي ابتڙ آهي، جنهن جو ثبوت، لاوس ۽ پاڙيسري کي ڳنڍڻ، چار نئين ريلوي لائینن جي تعمير سان آهي. لاوس جو حوالو، ڏکڻ اوڀر ايشيا ۽ پئسفڪ جي تيز ترين وڌندڙ معيشتن مان هڪ مان ڏنو ويو آهي. ورلڊ بئنڪ پاران سالياني GDP جي اوسط 7.4 سيڪڙو جي اوسط 2009ع کان، باوجود اقوام متحده پاران گهٽ ۾ گهٽ ترقي يافته ملڪ جي طور تي درجه بندي ڪئي وئي.
نالو[سنواريو]
==تاريخ: ==جاگرافي: ==انتظامي ڊويزنون: ==حڪومت ۽ سياست: ==معيشت: ==آبادي: ==ثقافت: ==خارجي لنڪس:
حوالا[سنواريو]
- ↑ "The Languages spoken in Laos". Studycountry. حاصل ڪيل 16 September 2018.
- ↑ حوالي جي چڪ: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedcia.gov - ↑ "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. حاصل ڪيل 10 September 2017.
- ↑ "Archived copy". وقت 13 November 2016 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 "World Economic Outlook Database, April 2018, Laos". International Monetary Fund. حاصل ڪيل 28 April 2018.
- ↑ "Gini Index". World Bank. حاصل ڪيل 2 March 2011.
- ↑ "Human Development Indices and Indicators: 2018 Statistical update" (PDF). United Nations Development Programme. حاصل ڪيل 15 September 2018.